ATOR (Stowarzyszenie Operatorów Turystycznych Rosji) opublikowało niedawno artykuł, w którym twierdzi, że w drugiej połowie 2024 r. nie będzie już można wjechać do Europy z paszportem niebiometrycznym. Wynika to z uruchomienia automatycznego systemu wjazdu/wyjazdu (EES), który działa tylko z paszportami z wbudowanym chipem.
Czym jest EES?
EES to system śledzenia przemieszczania się podróżnych z krajów, których obywatele przybywają do UE na podstawie wizy krótkoterminowej lub umowy o ruchu bezwizowym.
System będzie rejestrował dane cudzoziemców przekraczających granicę, w tym ich imię i nazwisko, rodzaj dokumentu podróży, odciski palców, zdjęcie twarzy oraz datę i miejsce wjazdu i wyjazdu.
System będzie rejestrował odmowy wjazdu i automatycznie wykrywał osoby naruszające reżim wizowy.
Jaki jest cel EES?
Deklarowanym celem EES jest poprawa bezpieczeństwa i uproszczenie wjazdu dla osób podróżujących w dobrej wierze. System automatycznie obliczy czas trwania dozwolonego pobytu i zidentyfikuje osoby naruszające przepisy.
Co to ma wspólnego z rosyjskimi paszportami?
Aby system EES mógł odczytać i dopasować wszystkie dane, paszport musi być wyposażony w chip. Oznacza to, że odpowiedni będzie tylko 10-letni paszport biometryczny.
Co jeśli mam już wizę w paszporcie 5-letnim?
Możesz uzyskać nowy paszport i przekroczyć granicę, przedstawiając oba dokumenty w punkcie kontrolnym.
Czy EES został już uruchomiony?
Nie i nie wiadomo jeszcze, kiedy dokładnie zostanie uruchomiony. System miał zacząć działać w listopadzie 2023 roku, ale zeszłej wiosny uruchomienie zostało ponownie przełożone, tym razem wskazano tylko rok – 2024, bez miesiąca.
Jednak pod koniec ubiegłego roku media znalazły datę 6 października 2024 r. w oświadczeniu Eurotunnel, firmy obsługującej podwodny tunel kolejowy między Wielką Brytanią a Francją. Jak dotąd nie ogłoszono żadnych innych dat.
Czy po uruchomieniu EES cała kontrola będzie automatyczna?
Nie. Przed zwykłą rozmową ze strażnikiem granicznym należy udać się do specjalnego kiosku i samodzielnie zeskanować paszport, zrobić zdjęcie i złożyć odciski palców.
„Automatyzacja zastępuje pracochłonne operacje, pozwalając funkcjonariuszom kontroli paszportowej skupić się na ocenie sytuacji danej osoby. Pomaga to zoptymalizować procesy graniczne” – twierdzi Komisja Europejska.
Czy mogę odmówić podania moich danych biometrycznych?
Możesz odmówić, ale wtedy nie zostaniesz wpuszczony do Europy.
Jak inni obcokrajowcy, którzy nie potrzebują wizy, wjadą do UE?
W ich przypadku sprawdzi się inny system – ETIAS (Europejski System Informacji o Podróży oraz Autoryzacji). Jest on potrzebny do śledzenia ruchów podróżnych z krajów, których obywatele nie potrzebują wizy, aby wjechać do strefy Schengen.
Jest to dokument online, który będzie powiązany z paszportem. Podczas ubiegania się o nią, bazy danych władz lokalnych i międzynarodowych zostaną sprawdzone pod kątem karalności. Uzyskany ETIAS będzie ważny przez trzy lata i pozwoli na pobyt w strefie Schengen do 90 dni w dowolnym 180-dniowym okresie.
Czy ETIAS zostanie wprowadzony razem z EES?
Nie. ETIAS ma zostać uruchomiony około sześć miesięcy po EES. UE ostatnio odroczyła uruchomienie ETIAS do maja 2025 r.
